Wada fabryczna.
Nowy rok to jedyna w roku okazja, aby sięgnąć pamięcią
wstecz, aby podsumować, co się przez ostatni rok i ostatnie lata zrobiło. Ja akurat pisałem „niby” o kamieniach. A że pamięć zawodzi zajrzałem do statystyki
stron i nie uwierzyłem. Tę i pokrewne
strony (blogi) prowadzę już od roku 2011, przedtem powadziłem przez pół roku
stronę na Wix-się a jeszcze wcześniej publikowałem się przez cały rok na
portalu regionalnym.
No i wyszło pięć lat z okładem. Napisałem „niby”, bo tak cofając się do
treści, którymi karmię Waszą wyobraźnię, to są one poświęcone głównie
jedzeniu. Analizuję wraz z Wami składy
chemiczne, przemiany geologiczne zachodzące w kamieniach, aby wreszcie odczytać
Wam zapis, który pozostawił po sobie nasz przodek. I właśnie jedzenie stanowi 90% treści moich o
Homo erectusie książek.
Pozostałość to narzędzia, i przedmioty codziennego użytku, dzieła sztuki
i inne zjawiska, bo geologiczne.
I nie o to tu chodzi, że głodnemu (autorowi) tylko chleb na
myśli, bo głodem nie przymieram ale o to, że głównym celem działań naszego
przodka było pozyskiwanie pożywienia i jego przetworzenie. A przetwarzać musiał, bo miał wadę
fabryczną (anatomiczną), którą to nas obdarzył.
Właśnie podczas jedzenia ta wada się ujawnia.
fot. 1. Niekształtne, pogryzione i w kamieniu. Nawet odcisk zęba trzonowego się został.
Bo taki krokodyl, dla przykładu, złapie antylopę a utopi i
dawajże miotać ją na wszystkie strony, aby się rozczłonkowała. Potem kawałek po kawałku a w całości kawałek każdy
połyka. Bo zęby ma proste i pojedyncze
tylko do złapania i przytrzymania zdobyczy w paszczy zdolne. Nawet kości pogryźć nie ma czym, bo do
skruszenia kości inne zęby są potrzebne.
Zalega zatem w ustronnym miejscu na kilka tygodni aby żołądek i kiszki
strawą się zajmowały. Nie z lenistwa on
śpi w ukryciu, bo organizm ciężko pracuje i to się nazywa metabolizm, drugi etap
przetwarzania materii na potrzeby organizmu.
Pierwszy etap tego procesu u człowieka odbywa się w paszczy
czyli w jamie ustnej. Już na widok
posiłku nasz mózg wysyła sygnały i uruchamia gruczoły ślinowe i gruczoły
wytwarzające kwasy trawienne. Zauważyliście,
że zanim włożycie kęs strawy do ust, to już macie jego smak w ustach, to
działanie węchu i uruchomionych kubków smakowych. I jeśli smak kęsa nie spełnia naszych
oczekiwań, czujemy niesmak, odrzucamy go albo spożywamy z niesmakiem.
Teraz posiłek nakładamy na sztuciec jaki i to tyle ile w
jamie ustnej się zmieści, żeby go w ustach zębami pogryźć (rozdrobnić!) i dalej
językiem na mniejsze porcje podzielić a porcjami przełykać.
To jest „wąskie gardło” trapiące Ludzkość od początku do
końca. Nie jakiś tam hipotetyczny i
teoretyczny problem, a czysto fizyczny, bywa że dokuczliwy a nawet zagrażający
życiu.
Nie łykamy całego kurczaka, czy choćby udka. Operujemy sztućcami, aby tylko miękkie tkanki
oddzielone od kości do ust wprowadzić – a małymi porcjami.
Ten feler, którym Natura nas obdarzyła, wynika z naszej
budowy anatomicznej.
Przewody oddechowy i pokarmowy w bliskości są w naszym
gardle i szyi rozmieszczone. Zazwyczaj
na co dzień o tym nie zdajemy sobie z tego sprawy, oddychania i jedzenia uczymy
się od pierwszego łyku mleka matki. Ale
dobrze wiemy czym to grozi, kiedy pokarm dostanie się nie tam, gdzie trzeba
czyli do tchawicy. W przypadkach
krytycznych np. po utracie przytomności można się własnym językiem udusić. Dlatego osoby nieprzytomne na boku ułożyć
należy a język z ust na zewnątrz wyprowadzić.
Bo w nieprzytomności mózg nie pracuje a to on bez naszej wiedzy
przepływami powietrza i pożywienia steruje.
Cienkość przełyku i tchawicy z naszej to szyi wynika,
pomieścić się musiały.
fot. 2. Z tej strony też pogryzione, po co?
Nie przeszkadzało to lemurom naszym praprzodkom, bo drobnicą
się żywiły; liśćmi, robaczkami i drobnym płazem jakim, co go i ugryźć i
rozerwać na części mogły.
Ale ze wzrostem masy ciała problemów przybywało, bo
wzrastało zapotrzebowanie na pożywienie, żeby taki duży organizm jak nasz
wykarmić.
Współcześnie nie zdajemy sobie sprawy z „wąskiego gardła” i
problemów naszego przodka. Jedzenia we
wszelkiej postaci mamy w nadmiarze stosownie do apetytu i środków (pieniężnych),
i nie tylko kultura, ale i „wąskie gardło” nie pozwala nam rzucać się na
pożywienie i pochłaniać w całości jak krokodyl jaki.
Natura to sprawiła, że chcąc przekazać geny, trzeba było
populację utrzymać przy życiu i rozmnożyć – takie są jej prawa – inaczej
populacja skazana jest na zagładę.
Dla Homo erectusa był to problem najważniejszy, bo
egzystencjalny i coraz to wymyślniejsze metody przetwarzania produktów
roślinnych i zwierzęcych wymyślał, stosował skutecznie i ze smakiem. Tym to i kulturą spożycia od świata
zwierzęcego się wyróżnił i wynaturzył.
I niech się współcześni nie cieszą, że cały nasz Świat
wymyślili. Wiele z tych metod
odziedziczyli a smaki i zapachy przetworów w ich mózgach zalegają, tylko nie
zdają sobie z tego sprawy.
W sztucznym środowisku, w dymie z ogniska i w smrodzie
palonego tłuszczu – jak ja nie lubię grilla – nasz przodek swój zwierzęcy węch
i smak zatracał. Ale w mózgu, w
ośrodkach smaku i węchu zachodziły zmiany, w korze mózgowej fałdami odkładały
się całkiem nowe doznania. I nie ma się
czego wstydzić, dzięki tym zmianom jesteśmy dziś tym, kim jesteśmy – jesteśmy
tym, co jemy i jak jemy. (Spuścizna!)
Morał z tego taki - nie mów hop, dopóki śliwki nie
połkniesz.
fot. 3. I z tej strony pogryzione ale z prawej u góry ledwo kilka śladów, widać twarda warstwa zalegała i pogryźć się nie dała.
Czemu to mnie takie rozważania dopadły. Ano jak w zwyczaju kamień a znalezisko dziwne. Małe toto jak śliwka, że pogryziesz,
pogryziesz ale pogryźć się na kawałki nie da a zatem i połknąć nie da rady z
powyższej przyczyny.
Materiał jego kamienny, jak na mięso gotowane w formie
przystało, jednorodny bez żadnych widocznych struktur jedynie jakaś warstewka
odstaje. Śladów zębów na nim wiele a
wśród nich zęba trzonowego i kilkunastu od siekaczy czy zębów przednich. Protetyk więcej Wam powie, bo się na zębach i
odciskach zębów zna.
fot. 4. Z tej strony też pogryzione, odcisk trzonowca ten sam tylko z innej strony.
Mnie gnębiło jednak co innego. Jaki to materiał i po co był gryziony, skoro
wypluty został?
Znając właściwości plasteliny, modeliny czy masy
protetycznej do formowania zębów (sztucznych) wiem, że co się w nie wciśnie to
i kształt dokładnie odda.
A tu brzegi i dna wgnieceń zaokrąglone i płytsze niż by się
zębom należało.
Zaznaczam, że kamień nie był przez lądolód traktowany,
śladów obtaczania brak. Nabrałem
przekonania, że ten materiał pierwotny sprężynował jak guma ale guma pod
naciskiem nie ustępuje, nie zatrzymuje śladów.
Było to coś pomiędzy plasteliną a gumą i nie była to guma do żucia, bo
ta też ślady dokładnie zatrzymuje. Guma
do żucia, autor zwariował do reszty, a jednak.
Zastanawiałem się nad tym dni kilka. Obszedłem całe obozowisko, zaglądałem do
wszystkich szałasów nawet do schowków na żywność i nic mi nie pasowało.
Ale od pół roku obok monitora leży kawałek grubej skorupy
inny od pozostałych, widać, że z formy glinianej i to od bardzo dużej porcji,
bo gruby.
W innych znaleziskach form i odłamków od środka widoczne
było w glinie nasycenie tłuszczem i ewentualne ślady sosu z gotowanego
mięsa. Tu na kawałku gliny była od
środka kilku milimetrowa warstwa skamieniałego tłuszczu. W znalezisku warstwa krzemienia przechodziła
w glinę (oblepienie) bez wyraźnej granicy pomiędzy materiałami. Przy tym powierzchnia wewnętrzna fragmentu,
tu krzemienia była gładka.
Zarówno oblepienie jak i tłuszcz na oblepieniu oddaje
kształt i fakturę tego, co w środku.
Czyżby nasz przodek gotował porcję mięsa wraz ze skórą? Fragment wycięty z grubego zwierza pokryty
grubą skórą bez futra czy szczeciny. Bo
narzędzia i sposoby strzyżenia, i golenia znał a nic ostrzejszego od odłupka do
dziś nie wynaleziono.
- widok z zewnątrz, widoczne obtłuczenie,
- zbliżenie z boku na przełom, widoczna warstwa gliny od góry i warstwa tłuszczu z sosem u dołu,
- widok odłamka od środka formy, jasne plamy na powierzchni tłuszczu, to sosy i nieczystości z wygotowanego mięsa.
I pomyślałem o gotowanej skórze, bo u niektórych zwierząt
jej grubość dochodzi do kilku centymetrów.
Akurat tyle, żeby odkroić z niej kawałek do gryzienia, po gryzieniu a
nie pogryzieniu – wypluć, bo nie potrzebna i nie szkoda. Kawałek nie za mały ale taki, żeby nie dał
się połknąć.
Tym sposobem skojarzyłem kamienie jeden z drugim. A smakosze golonki wieprzowej przyznają mi rację. Bo świeżo ugotowaną gorącą skórę zjeść się da
ale po ostudzeniu już nie, nawet odgrzewanie nie pomoże. Można ją gryźć, żuć ale ani ugryźć, ani
pogryźć się nie da.
Można w ten sposób zęby czyścić! Mogło tak być i dlatego było.
A jeszcze jak dodać do tego liść szałwi lub mięty. Przecież tych właśnie ziół i do tego celu do
dziś używają pierwotne kultury, takoż patyczków bambusowych rozszczepionych na
końcu.
I spekuluję tu w pełnej bezkarności swoich wywodów, przecież
nikt mi tego nie sprawdzi, nikt tego nie zakwestionuje ani nie udowodni mi, że
łgam (tłum. kłamię) jak pies.
Czy psy łgają (kłamią)? – to kolejny problem do wyjaśnienia.
Może o to właśnie uczonym chodziło, żebym popuścił wodze
fantazji. Tylko, że ja te kamienie
mam! I mogą mi … nagadać.
fot. 8, 9, 10. Ślady walki dziadka Wu-hoo z porcją gotowanej wołowiny, przeczytajcie sami.
Kilka lat temu opisywałem stan uzębienia starego osobnika
(35-40 lat) gatunku Homo erectus, Wu-hoo. Mało kto w tamtych czasach tego wieku dożywał
to i on na Waszych oczach odszedł był (esej „Gen samozniszczenia”).
A stan jego uzębienia był fatalny, co wcale nie znaczy, że o
uzębienie za młodu nie dbał, czyli wtedy, kiedy miał ich cały garnitur. Czas był ku temu, że zęby się zużyły. Ale w wieku 5-7 lat już, bez pomocy rodziców sam
po skórę do gryzienia sięgał a liśćmi miętowymi obkładał.
A punkt odniesienia mam, bom Wam prezentował porcję
gotowanej wołowiny z odciskiem trzonowca w tłuszczu i pojedynczych(!) siekaczy
w mięsie. I różnicę w wielkości odcisków
i wieku osobników, widzę.
Miejcie na uwadze słowa starego człowieka;
- gryźcie pokarm dokładnie,
- wsmakowujcie (tłum. smakujcie) się do woli, smakujcie
życia bo ono i tak Was przegoni,
- nie spieszcie się przy jedzeniu!!!
Ci, którzy się spieszą z wielkimi brzuchy (tłum. brzuchami)
po Świecie chodzą. Rozejrzyjcie się
dookoła, jest ich coraz więcej. Nie
pogryziona strawa (tłum. posiłek) kiszki im godzinami zalega, brzuch rozsadza a
szkodzi okrutnie.
Nie pogryzione musi rozdrobnić za Was żołądek i
wątroba. Przetwarzajcie a gryźcie,
miejcie litość dla swojego żołądka i dalszego ciągu, dla siebie.
Spójrzcie na mnie, mam ja zgrabną sylwetkę Homo erectusa. Czy kto widział go grubego albo tłustego? Gdzieś już o to pytałem.
Roman, ględzisz (tłum. od nudzisz)… , to miała być historia cywilizacji a nie jakiś tam poradnik dietetyczny.
Dobra … już się wyłączam.
Foto autor. s.
hab. Roman Wysocki
05.01.2016 Bystrzyca k.Wlenia.
Prawa autorskie zastrzeżone.
